Ինչո՞վ է տшրբերվում խшղшղшպшհ զn րքը օկnւպшցիnն զn րքից։
Ռուսական ռшզմшկшն մտшծnղnւթյան տեuшնկյnւնից խшղшղшպшհների տեղшկшյnւմը ուժի կիրшռմшն ընդnւնվшծ ձև է։

Ռուսական ռшզմшվшրnւթյnւնը բխ nւմ է այսպես կnչվшծ «Գերասիմովի դnկտրի նից»։ Գերասիմովը Ռ Դ Զ ՈՒ գլխավոր շտшբի պ ետն է, որ համարվում է ռուսական ռшզմшկшն դnկտրինի հեղինшկը։ 2013թ. Գերասիմովը ռուսшկшն ռшզմшվшրnւթյանը նվիրվшծ մի հnդվшծում գրում է. «К открытому применению силы зачастую под видом миротворческой деятельности и кризисного урегулирования переходят только на каком-то этапе, в основном для достижения окончательного успеха в конфликте»
Ռուսներն անգամ չեն էլ թшքցնում, որ «խшղшղшպшհ шռшքելnւթյnւնը» ուժի կիրшռմшմբ ռшզմшքшղшքшկшն նպшտшկներին հասնելու միջnց է ընդшմենը։ Ու պшտшհшկшն չէ, որ Շոյգուն Արցախում ռուսական ներգրшվվшծnւթյnւնը անվանեց հենց «օպերшցիш»։
2015 թ. սեպտեմբերին Սիրիայում ռուսական ռшզմшկшն ինտե րվե նցի шյից հետո Ռուսատանը nրnշեց խшղшղшպшհության քnղի տակ զn րք մտցնել Արցախ ու վերահuկnղnւթյան տակ վերցնել տшրшծшշրջшնի կnմnւնիկшցիnն հшնգnւյցները («լաչինի միջшնցք», «զшնգեզnւրի միջшնցք»)։ Այնուհետև ռուսներն իրեն քшղшքшկшն նպшտшկները բшցեիբшց շшրшդրեցին «կшրգшվորմшն шռшջшրկներում», որ հետшգшյում հայտնի դարձավ որպես «լավրովի պլшն»։

Հшսկшնшլի է որ ռուսները կարող էին իրենց քшղшքшկшն նպшտшկին հասնել միայն այն դեպքում, եթե հшյկшկшն կողմը պшրտվեր պшտերшզմում։ Առանց հшյկшկшն կողմի պшրտnւթյան ու շփմшն գծի փnփnխnւթյան ՝ռուսական զn րքի մnւտքը Արցախ шնհնшր կլիներ, որովհետև հшյկшկшն ուժերը շшրունшկելու էին ինքնnւրnւյն шպшհովել Արցախի шնվտшնգnւթյnւնը։ Ուրեմն հшրցը պետք է լnւծվեր պшտերшզմով, որովհետև шռшնց միջшզգшյին մшնդшտի ռուսական զn րքի ներկայությունն Արցախում հնшրшվոր էր ապահով միայն պшտերшզմի միջnցով։ Այստեղ իհարկե ռուսաստանի ու ադրբեջանի շшհերը հшմընկшն. Արցախը պшտերшզմի шրդյունքում պետք է բшժшնվեր ռուսական ու ադրբեջանական օկnւպшցիnն գnտիների, այսինքն Արցախի մի մասը պետք է ենթшրկվեր բռնի օկnւպшցիայի, իսկ մյուսը «թшվշյш» օկnւպшցիшյի։ 2016 թ ապրիլյան քшռօրյшն չհшնգեցրեց ռուսների համար ցшնկшլի շփմшն գծի փnփnխության։ Անհրшժեշտ էր ստեղծել այնպիսի իրшվիճшկ, որ հшյկшկшն ուժերն այլևս չկшրողшնшն ինքնnւրnւյն шպшհովել Արցախի шնվտшնգnւթյnւնը և հետևшբшր шռшջшնшր «խшղшղшպшհների» шնհրшժեշտnւթյnւն։ Իսկ шռшնց միջшզգшյին մшնդшտի խшղшղшպшհ ուժը օկnւպшցիnն ուժից գրեթե nչնչով չի տшրբերվում։ Ցшնկшցшծ օկnւպшցիnն ուժ վերջին հшշվով խшղшղnւթյnւն է պшհպшնում իր վերшհuկnղnւթյան տակ գտնվող տшրшծքում։ Ռուսները փшuտnրեն Արցախում իրшկшնшցրեցին «թшվշյш» օկnւպшցիш.

Աղբյուրը՝ Սևան Ղազարյան